مطلق نگری

عباراتي از اين دست را بسيار شنيده ايد :  مرد جماعت همشون ، زن جماعت همشون ، راننده جماعت همشون ...  اينها نمونه هاي رايجي از يك نوع مطلق نگري هستند كه در آن يك صفت منفي به گروهي از آدمها نسبت داده ميشود  و به عبارت خودماني تر يك گروه از آدمها به يك گاري بسته ميشوند . ويا شنيده ايد كه "  ازدواج مرگ عشق است "  اين تجربه كسانيست كه از ظاهر كسي خوششان آمده  و بعد از ازدواج  ديده اند كه آن جذابيت اوليه به تدريج رنگ باخته  ، آنها هم به اين نتيجه رمانتيك رسيده اند .  آن علاقه اوليه را عشق مي پندارند و مرگ آنرا بعد از چنان ازدواجي به صورت يك نتيجه محتوم و يك الگوي كلي در مياورند . در حاليكه بايد به اين درك ميرسيدند كه اگر فقط بر اساس خوشايند هاي ظاهري و ملاكهاي سطحي مثل تيپ و كلاس و وضع مالي   از كسي خوششان بيايد  و خيال كنند عاشقش هستند چون اين ويژگيها بر خلاف ويژگيهاي روحي و معنوي پويا نيستند  و قابليت رشد و تكامل ندارند ،  بعد از ازدواج به تدريج اهميت خود را از دست ميدهند  و براي فرد عادي ميشوند و او ديگر آن علاقه آتشين اوليه را حس نخواهد كرد . اين نمونه نوع ديگري از مطلق نگريست كه در آن بر اساس تجربه اي خاص كه در شرايطي خاص به دست آمده براي يك عمل به طور كلي و بدون قيد وشرط ، الگو سازي و نتيجه سازي ميشود .
به طور كلي مطلق نگري به معني بسط و تعميم يك صفت يا يك مفهوم  به يك كليت است با استناد به چند نمونه و چند جزء از آن كليت كه واجد آن صفت يا مفهوم بوده اند .
اين نوع نگاه كه به تعبيري   سياه و سفيد ديدن اشخاص و مسايل   و يا همان تلقي  " مشت نمونه خروار است" ميباشد   يكي از روشنترين نشانه هاي نگرش عوامانه  است كه متاسفانه امروز حتي به طبقه تحصيلكرده ما نيز سرايت كرده  و اساسا با ديد علمي و منطقي در تعارض است.
يكي از ملاكها در تشخيص سطح شعور آدمها اينست كه ببينيم در آرا و نظراتشان تا چه اندازه دچار مطلق نگري شده اند .